Jest to nie pierwszy artykuł w temacie, ale widocznie ważne sprawy trzeba przypominać. Burza to nie tylko groźne zjawisko atmosferyczne, ale także realne zagrożenie dla domowej elektroniki. W momencie uderzenia pioruna może dojść do przepięć w instalacji elektrycznej, które są w stanie uszkodzić lub całkowicie zniszczyć urządzenia elektroniczne. Warto wiedzieć, jak się przed tym chronić.
Dlaczego burza jest niebezpieczna dla elektroniki?
Gdy piorun uderzy w linię energetyczną, sygnałową lub nawet bezpośrednio w budynek, może wytworzyć przepięcie — gwałtowny wzrost napięcia w sieci elektrycznej. Takie zjawisko potrafi spalić układy scalone w komputerach, telewizorach, routerach, konsolach czy sprzęcie AGD.
1. Odłącz urządzenia od prądu
Najskuteczniejszym i najprostszym sposobem ochrony jest fizyczne odłączenie urządzeń z gniazdek elektrycznych. Należy to zrobić zwłaszcza z:
- komputerami i laptopami (odłączyć również ładowarki),
- telewizorami,
- konsolami do gier,
- modemami i routerami (od sieci elektrycznej oraz od kabla telefonicznego lub światłowodowego),
- sprzętem audio i inną elektroniką domową.
Uwaga: Odłączenie sprzętu w trakcie burzy może być już ryzykowne — najlepiej zrobić to wcześniej, jeśli zapowiadana jest burza.
2. Zastosuj ochronniki przepięciowe
Jeśli nie możesz odłączyć urządzenia (np. lodówki), użyj listwy przeciwprzepięciowej z certyfikatem. Należy jednak pamiętać, że:
- nie każda listwa z włącznikiem to listwa przepięciowa,
- warto inwestować w markowe urządzenia posiadające bezpieczniki i odpowiednie parametry (np. czas reakcji, poziom ochrony w dżulach).
Jeszcze lepszym rozwiązaniem są ochronniki przepięciowe klasy B, C i D, montowane na poziomie instalacji elektrycznej (zwykle przez elektryka).
3. Zabezpiecz urządzenia podłączone do Internetu i anteny
Piorun może wprowadzić przepięcie nie tylko przez prąd, ale i przez:
- kabel sieciowy (Ethernet),
- linię telefoniczną (ADSL),
- kabel antenowy (telewizja satelitarna lub naziemna).
Aby chronić sprzęt, warto:
- odłączyć kable antenowe od telewizora lub dekodera,
- nie odpinaj routera/ONT od linii światłowodowej (światłowód jest dielektryczny – prąd nim nie popłynie)
- zabezpieczyć porty LAN, stosując separatory lub urządzenia z ochroną ESD.
Pamiętaj kolejność przewodów, albo opisz je. Wbrew pozorom ma znaczenie, gdzie i co było podłączone. Zachowanie kolejności jest często wymagane do poprawnego działania usług.
4. Zainwestuj w zasilacz UPS
Dla urządzeń kluczowych, takich jak komputery stacjonarne, serwery lub systemy alarmowe, warto rozważyć zakup UPS-a (zasilacza awaryjnego) z funkcją filtracji przepięć. Nie tylko podtrzyma on zasilanie przez kilka minut, ale również ochroni sprzęt przed skokami napięcia.
5. Nie używaj elektroniki w czasie burzy
Dla bezpieczeństwa osobistego unikaj używania urządzeń podłączonych do sieci podczas burzy, w tym:
- telefonów stacjonarnych,
- komputera z zasilaczem,
- urządzeń zewnętrznych podpiętych do gniazdek.
6. Ubezpiecz swój dom i urządzenia
Ubezpieczenie jest niedużym kosztem względem konieczności naprawy lub wymiany wielu urządzeń. Nie szukaj najtaniej, gdyż może się okazać, że ubezpieczenie obejmuje wiele wyjątków i trudno będzie z niego skorzystać. Weź pod uwagę, że gwarancja nie obejmuje zazwyczaj uszkodzeń spowodowanych wyładowaniami do sieci.
Podsumowanie
Aby skutecznie zabezpieczyć elektronikę podczas burzy, należy:
✅ Odłączyć sprzęt od prądu, Internetu i anteny,
✅ Używać certyfikowanych listew i ochronników przepięciowych,
✅ Zainwestować w UPS-y i zabezpieczenia na poziomie instalacji,
✅ Zachować ostrożność przy używaniu urządzeń w czasie wyładowań,
✅ Ubezpiecz swój dom i urządzenia.
Te proste środki ostrożności mogą oszczędzić Ci wielu kosztownych napraw i strat.